Biegunka

Biegunka to popularne zaburzenie trawienia objawiające się częstszą niż na co dzień potrzebą oddawania stolca lub jego zwiększoną ilością. Nierzadko towarzyszy jej zmiana jego płynności i zapachu oraz dodatkowe symptomy, takie jak gorączka, dreszcze czy ogólne osłabienie organizmu. W walce z biegunką wykorzystuje się dostępne w aptekach leki bez recepty w formie tabletek, kapsułek lub saszetek.

Objawy biegunki

Podstawowym objawem biegunki jest oddawanie wodnistego, płynnego lub półpłynnego stolca 3 razy na dobę. By móc stwierdzić tę dolegliwość, jego łączna masa powinna przekraczać 200g. Charakterystyczne dla tej przypadłości są także bóle brzucha oraz nadmierna ilość gazów w przewodzie pokarmowym.

Wyróżnia się 3 podstawowe mechanizmy biegunki. Pierwszym z nich jest biegunka osmotyczna związana z niemożnością wchłonięcia z jelita nadmiernej ilości substancji zatrzymujących wodę, zwiększając w ten sposób objętość stolca. Do czynienia możemy mieć także z biegunką wydzielniczą wywołaną aktywnym wydzielaniem do jelita dużej ilości wody, soli i innych substancji. Trzeci typ - biegunka zapalna, występuje na skutek uszkodzenia budowy oraz czynności nabłonka jelitowego na skutek procesu chorobowego.

Leczenie biegunki

Podstawę leczenia biegunki stanowi doustna terapia nawadniająca, która ma na celu uzupełnić utracone niedobory płynów oraz elektrolitów. Zaleca się tu stosowanie preparatów o obniżonej osmolarności zawierających sód oraz glukozę w stężeniu 75 mmo/l. Ze względu na bezpieczeństwo stosowania i brak groźnych interakcji czy działań niepożądanych, mogą być one przyjmowane przez wszystkich pacjentów, bez względu na wiek.

Składniki aktywne leków na biegunkę

W przebiegu biegunki, poza regularnym nawadnianiem oraz przyjmowaniem elektrolitów, zaleca się również stosowanie dostępnych w aptekach leków bez recepty w formie tabletek, kapsułek czy saszetek do rozpuszczania w wodzie. Poszczególne produkty mogą się różnić od siebie występującymi w nich składnikami aktywnymi.

Węgiel aktywny

Węgiel aktywny to jeden z najpopularniejszych leków na biegunkę. Wiąże on substancje znajdujące się w przewodzie pokarmowym, w tym te, które nasilają perystaltykę i przenikanie wody do jelit, a także bakterie i ich toksyny, produkty gnilne oraz niektóre leki. Węgiel leczniczy ma postać tabletek lub kapsułek, które mogą być stosowane u dzieci powyżej 12 roku życia oraz dorosłych. Chcąc przyspieszyć działanie leku, zaleca się rozkruszenie tabletki lub wsypanie zawartości kapsułki do szklanki i zalanie wodą. Ze względu na właściwości absorpcyjne, niezbędne jest zachowanie 2 - godzinnego odstępu między zażywaniem węgla aktywnego a innych leków.

Leki na biegunkę z loperamidem

Działanie środków na biegunkę z loperamidem opiera się o spowolnienie perystaltyki jelit, zwiększenie wchłaniania wody i redukcję liczby wypróżnień. Dobrze sprawdzają się one w przypadku wodnistych biegunek przebiegających bez gorączki lub z niską gorączką. Leków zawierających loperamid nie należy natomiast stosować przy wysokiej gorączce oraz krwistych biegunkach. Preparaty z tej kategorii mogą być zażywane przez dzieci powyżej 6 roku życia oraz dorosłych. Są one bezpieczne dla kobiet w ciąży.

Recekadotryl

Leki na biegunkę z racekadotrylem mają postać kapsułek dostępnych bez recepty lub granulatu do sporządzania zawiesiny, który jest wydawany na receptę. Działają one wyłącznie w jelitach, redukując wydzielanie wody i elektrolitów przez jelita wywołane na skutek stanu zapalnego. Preparaty te nie wpływają na motorykę jelit. Moą być  stosowane u dzieci powyżej 3 roku życia.

Diosmektyt

Diosmektyt jest naturalnym związkiem glinowo - krzemowym, który wiąże bakterie i toksyny wywołujące biegunkę, działa przeciwzapalnie, powleka błonę śluzową przewodu pokarmowego oraz chroni przed czynnikami drażniącymi. Zawierające go leki mają formę saszetek. Są na tyle bezpieczne, że mogą być stosowane u niemowląt, kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią. U dorosłych, najlepiej sprawdzają się one w leczeniu przewlekłej biegunki czynnościowej.

Nifuroksazyd

Leki z nifuroksazydem znajdują zastosowanie w przypadku biegunek wywołanych bakteriami. Ta substancja działa przeciwbakteryjnie, hamując aktywność enzymów bakteryjnych i syntezę białek bakteryjnych. Dodatkowo wykazuje aktywność wobec drobnoustrojów Gram - dodatnich i Gram - ujemnych, które odpowiadają za ostre biegunki zakaźne i zakażenia jelitowe. Preparaty z nifuroksazydem działają zarówno przeciwbiegunkowo, jak i przeciwzakaźnie oraz przeciwzapalnie. Występują one w postaci tabletek, kapsułek oraz zawiesiny. Ze względu na właściwości absorpcyjne, nifuroksazydu nie należy przyjmować z innymi lekami oraz łączyć z alkoholem.

Białczan taniny

Środki na biegunkę z białczanem taniny stanowią połączenie garbników pod postacią kwasu taninowego oraz białka - albuminy. Taki skład sprawia, że nie działają one drażniąco na błonę śluzową żołądka. Tanina wykazuje właściwości bakteriostatyczne, ściągające oraz przeciwbiegunkowe, tworząc trudno rozpuszczalne kompleksy z toksynami bakteryjnymi. Dodatkowo hamuje krwawienia występujące w przebiegu uszkodzeń naczyń włosowatych śluzówki jelit. Leki z tej kategorii mają postać tabletek, które mogą być stosowane u dzieci powyżej 4 roku życia oraz dorosłych. Zaleca się podawane ich między posiłkami, aż do ustąpienia objawów.

Probiotyki na biegunkę

Poza wymienionymi powyżej lekami, w walce z biegunkami o różnym pochodzeniu bardzo dobrze sprawdzają się również probiotyki. Poszczególne szczepy probiotyczne posiadają specyficzne właściwości, dzięki czemu wykazują zróżnicowane działanie. Po wniknięciu do organizmu probiotyki przylegają do ścianek nabłonka jelitowego, tworząc barierę ochronną przed drobnoustrojami i alergenami mogącymi prowadzić do rozwoju infekcji. Wytwarzają one substancje typu nadtlenek wodoru czy kwas mlekowy, które partycypują w eliminacji patogenów. Dodatkowo wspierają utrzymanie właściwego pH jelit, stymulując odpowiedź obronną organizmu i chroniąc przed rozwojem chorobotwórczych patogenów. Probiotyki skutecznie walczą z bakteriami, wirusami i pasożytami wywołującymi biegunki infekcyjne, łagodzą objawy rozwolnienia wywołanego alergiami pokarmowymi czy przyjmowaniem antybiotyków, usprawniają perystaltykę jelit i odbudowują oraz utrzymują odpowiedni skład mikrobioty jelit po przebytej biegunce.

Wybierając probiotyk, należy dopasować go do konkretnego rodzaju rozwolnienia. Popularnymi i przebadanymi kliniczne mikroorganizmami, które dobrze sprawdzają się zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce biegunek są między innymi Bifidobacterium longum, Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus casei oraz Saccharomyces boulardii.

Biegunka jest przypadłością, która w większości przypadków jest krótkotrwała i nie zagraża życiu. By sobie z nią poradzić, należy nie dopuścić do odwodnienia organizmu i sięgnąć po jeden z dostępnych w aptekach leków bez recepty dostosowany do jej rodzaju.